Ochotnicza Straż Pożarna w Kozach jest najstarszym stowarzyszeniem na terenie gminy Kozy, obchodzącym w tym roku 135-lecie swojej działalności. Zebranie założycielskie Towarzystwa Straży Ogniowej odbyło się 18 stycznia 1890 roku. W pierwszym okresie swojej działalności Towarzystwo skupiło się na gromadzeniu środków finansowych niezbędnych do zakupu sprzętu i wyposażenia powstającego oddziału. Dzięki tym staraniom już w latach 90-tych XIX wieku koziańscy strażacy dysponowali m.in. czterokołową konną sikawką ręczną. Początkowo sprzęt gaśniczy był przechowywany w zabudowaniach gospodarczych dworu, a od 1901 roku jednostka dysponowała już pierwszą własną strażnicą. Trudnym okresem dla koziańskiej jednostki był czas I i II wojny światowej, kiedy to wielu druhów zostało włączonych do służby wojskowej. Po II wojnie światowej straż wznowiła swoją działalność, modernizując i doposażając sprzęt, a w 1966 roku została oddana do użytku nowa remiza, która służy koziańskim strażakom do dzisiaj.
Obecnie OSP w Kozach liczy 65 członków, w tym wspierających i honorowych. Dysponuje trzema samochodami ratowniczo – gaśniczymi oraz quadem ratowniczym. Oprócz samochodów
w dyspozycji strażaków pozostają motopompy, agregaty prądotwórcze, pilarki, przecinarki, zestawy hydrauliczne do ratownictwa drogowego, kamera termowizyjna, detektory gazowe, zestawy ochrony dróg oddechowych oraz wiele innego sprzętu, a także odzieży zapewniającej strażakom bezpieczeństwo w czasie prowadzonych akcji ratowniczo-gaśniczych. Strażacy podnoszą swoje kwalifikacje na różnego rodzaju ćwiczeniach, kursach i szkoleniach. Jest to bardzo istotne, zważywszy na fakt, że np. w 2024 roku do akcji ratowniczo – gaśniczych wyjechali 196 razy, będąc jednostką włączoną w Krajowy System Ratowniczo – Gaśniczy.
W strukturach OSP w Kozach działa także Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza, która liczy 25 młodych ludzi spotykających się na sobotnich zbiórkach, biorących udział w różnych wydarzeniach takich jak zawody pożarnicze, zbiórki uliczne, akcje społeczne, np. akcja Świeć przykładem.
Oprócz zadań ratowniczo–gaśniczych koziańska jednostka odgrywa ważną rolę w kształtowaniu lokalnej kultury i edukacji. Organizowane wizyty przedszkolaków, spotkania z dziećmi i młodzieżą szkolną oraz działania adresowane do seniorów to nie tylko okazja do nauki zasad bezpieczeństwa, lecz także budowanie wspólnoty, tradycji i odpowiedzialności obywatelskiej. Sporym zainteresowaniem cieszy się również Dzień Otwarty, który stanowi wydarzenie o charakterze kulturalno-edukacyjnym, podczas którego mieszkańcy mogą poznać strażacką historię, tradycje
i współczesne oblicze służby, uczestnicząc m.in. w pokazach ratownictwa drogowego.
Koziańscy strażacy swoją obecnością i zaangażowaniem wzbogacają życie kulturalne gminy – uczestniczą w tradycyjnych świętach i obrzędach wspólnotowych (Dni Kóz, Dożynki, procesja pod Panienkę), wspierają wydarzenia sportowe organizowane w gminie (np. coroczny Bieg na Hrobaczą Łąkę), a także współorganizują inicjatywy o charakterze charytatywno-kulturalnym (wigilia dla osób samotnych). Dzięki temu stają się nie tylko strażnikami bezpieczeństwa, ale również ważnymi animatorami lokalnej kultury i wspólnoty.
Jednostka OSP w Kozach za swoją działalność została w odznaczona złotym medalem „Za zasługi dla pożarnictwa”, najwyższym odznaczeniem strażackim Złotym Znakiem Związku OSP, Medalem Honorowym im. Bolesława Chomicza oraz Złotą Odznaką Honorową „Za zasługi dla województwa śląskiego”.
Ochotnicza Straż Pożarna w Kozach od 135 lat jest bardzo ważną organizacją na terenie Kóz, obecnie prowadzącą działalność wielowymiarową, nie tylko ratowniczo – gaśniczą. Będąc świadomym, jak wielkim szacunkiem, wdzięcznością i zwykłą ludzką sympatią darzą naszą jednostkę kozianie i jak aktywnie uczestniczy ona w życiu społecznym gminy Kozy, z wielką dumą składam wniosek o wyróżnienie Nagrodą Starosty Bielskiego im. ks. Józefa Londzina jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej w Kozach.
opracowanie na podstawie materiałów Urzędu Gminy w Kozach
























